Soms zijn er van die dingen die je eigenlijk wel van jezelf weet. Maar toch vallen er puzzelstukjes op hun plek als je een dan iets leest, dat precies dat stukje van jezelf behandelt.
Dat gevoel kreeg ik toen ik las over ‘overexcitabilities‘. Een niet helemaal passende Nederlandse vertaling is ‘overprikkelbaar’. Een betere vertaling vind ik het eenvoudige woordje ‘te‘. Te druk, te emotioneel, te gevoelig, te dromerig, te analyserend, teveel verbeelding.
De vijf soorten overexcitability
Door psycholoog Dabrowski, de bedenker van de term, worden er vijf typen overexcitability onderscheiden:
1. Psychomotorisch
Kenmerken zijn bijvoorbeeld: je bent actief en energiek, praat veel en snel, houdt van bewegen en beweegt veel, kunt slecht stilzitten.
Ik zeg: kijk naar de continu bewegende Frankie de Jong in een TV-interview nadat hij 90 minuten over een voetbalveld heeft lopen rennen en je ziet wat hiermee wordt bedoeld.
2. Sensueel/gevoel
Een intense beleving van alle soorten prikkels vanuit je zintuigen, zoals licht en zicht, reuk, smaak, geur, aanraking, gehoor. Je kunt muziek, taal of beeld overweldigend prettig ervaren, maar ook onprettig of er zelfs van walgen. Opvallend is dus dat je niet alleen waarneemt met je zintuigen, maar er ook een sterke emotionele prikkel bij voelt.
Hadden we thuis zalm gebakken en kwam ik twee dagen later in de keuken, dan rook ik dat nog. En vond ik het stiekem heerlijk, ook om half acht ‘s ochtends.
3. Intellectueel
Een extreem verlangen om dingen te begrijpen, de waarheid te zoeken, kennis te vergaren of informatie te analyseren. Een zeer actieve geest, nieuwsgierig, graag lezen, observeren en nieuwe dingen leren. Van denken houden, puur om het denken zelf.
Dus die minibieb bij ons voor het huis, waar ik zelf continu boeken uithaal? Of lekker schrijven over overexcitabilites? Tja, dat past bij dit profiel.
4. Verbeelding
Een intensieve speelse geest, rijke associatie van beelden, uitvindingen, fantasie, gebruik van verbeelding en metaforen, rijke dromen of visioenen. Als kind soms moeite hebben met het verschil tussen fantasie en werkelijkheid, kunnen opgaan in je eigen droomwereld.
Ik vertel uit eigen ervaring: die fantasie-werelden heb je echt niet alleen als kind, maar als volwassene kun je ze ook scheppen. Gewoon, omdat het leuk is.
5. Emotioneel
Extreem ervaren van emoties en gevoelens, complexe emoties, identificatie met de emoties van anderen, grote sentimentele expressie. Fysieke reacties op emotionele dingen zoals buikpijn. Een capaciteit voor diepe relaties met anderen, een sterke emotionele betrokkenheid bij mensen, plaatsen, dieren of dingen.
De tranen in je ogen als je op een fijne plek komt, de diepe bevrediging die je voelt als je een mooie boom ziet. Dat dus.
Excitabilities zijn lastig. En leuk
Interessant is dat die excitabilities niet alleen leuk of makkelijk zijn. Ze zijn juist vaak een uitdaging: “kun je nou nooit eens stilstaan, Frenkie!”, “Waarom ben jij altijd zo emotioneel”, “Praat niet zo snel”, “Stop eens met wegdromen, “Je bent toch geen kind meer!”, etc. Vul zelf het rijtje maar aan voor je eigen situatie.
Waarom is het belangrijk om excitabilities te snappen? Omdat ze gaan over iets dieps in jou. Het gaat over hoe je bent bedraad. Jouw brein reageert intenser op dingen. Lastig. En leuk. Als je er mee om kunt gaan.
Zacht werken en je gevoeligheid
Juist daarom is Zacht Werken belangrijk. Met Zacht Werken leer je om te gaan met je eigen gevoeligheden. Je ontdekt je gebruiksaanwijzing, en leert veel meer over je eigen gevoeligheden. Zo zijn ze niet langer lastig, maar leuk. Ze worden je superpower.
Zie je de komende weken Frenkie weer eens heerlijk wegdraaien of een mooie pass geven aan het einde van een lange en intensieve voetbalwedstrijd? Bedenk dan dat jij zulke superpowers misschien ook wel in je hebt, op je eigen bijzondere manier. Juist dankzij je overgevoeligheid.
Hoe ga jij die superpowers leren hanteren? En hoe zet jij ze in, in je werk? Oftewel: hoe ga jij lekker zacht werken? Dat is de ontdekkingsreis van jouw leven.
Laatste berichten van Ellen de Lange-Ros (toon alles)
- Overexcitabilities – Wat zijn jouw extra gevoeligheden? - 25 oktober 2021
- Het ritme in je werk - 30 augustus 2021
- De kracht van niks - 30 augustus 2021
- Zacht werken en moe zijn – Podcast (ENG) - 30 augustus 2021
- Wat blauwe andijvie me leerde over zacht werken - 22 juni 2021
Geef een antwoord