Soms zijn er van die dingen die je eigenlijk wel van jezelf weet. Maar toch vallen er puzzelstukjes op hun plek als je een dan iets leest, dat precies dat stukje van jezelf behandelt. 

Dat gevoel kreeg ik toen ik las over ‘overexcitabilities‘. Een niet helemaal passende Nederlandse vertaling is ‘overprikkelbaar’. Een betere vertaling vind ik het eenvoudige woordje ‘te‘. Te druk, te emotioneel, te gevoelig, te dromerig, te analyserend, teveel verbeelding.

De vijf soorten overexcitability

Door psycholoog Dabrowski, de bedenker van de term, worden er vijf typen overexcitability onderscheiden: 

Om lekker zacht te werken, is het belangrijk dat je het ritme van je bedrijf kent. Elk bedrijf heeft een ritme: per dag, week, maand en jaar.

Toen ik nog zelfstandig marktonderzoeker was, ontdekte ik dat mijn omzet en werk piekte in maart, juni, september en december: de laatste maanden van het kwartaal wanneer mijn klanten een onderzoek wilden over die periode.

Dat gaf rust! Opeens werd ik me er van bewust ik dat ik in juli en augustus meestal zeeën van tijd had, ook al was juni razend druk. En september werd ook weer vanzelf druk, zonder dat ík me daar in de zomer druk over hoefde te maken. Bij een pot goede thee, ging ik mooie plannen maken.

Nu ik me bewust was van die zomerrust, kon ik andere dingen doen: zoals een boek schrijven. Het is niet toevallig dat juist in de zomers na deze ontdekking ik mijn zaak-van-serie ging schrijven. Dat schrijven ging heerlijk, met volle focus want ik had weinig afleiding van klanten. Maar er was geen uitstelgedrag: ik wist immers dat ik in september die vrije schrijfruimte niet meer zou hebben.

Zacht werken is niet niks doen, het is bewust aandacht hebben voor de ruimte en energie om je heen. Als jij weet wanneer je bedrijf druk is, weet je ook wanneer er ruimte is. Dat zijn de perfecte momenten om wat anders te doen. Niet je zomer volstoppen met nodeloos achter klanten aanrennen. Maar lekker dat boek schrijven, je boekhouding verbeteren, die nieuwe tool uitproberen, of gewoon jezelf een sabbatical geven en met je gezin op pad gaan.

Wat is het ritme in jouw bedrijf? En welke ruimte geeft dat jou om mooie dingen te doen?

Als kind was ik al graag in de natuur. Voetballen, in bomen klimmen, hutten bouwen onder struiken in het parkje in de buurt. Toen ik ging studeren en werken, bleef de buitenlucht onmisbaar. Ik hield van halve marathons hardlopen of uren op de wielrenfiets door de polders racen.

Het is opvallend dat ik de laatste jaren, nu ik meer met zacht werken bezig ben, mijn natuurbeleving verandert. Het wordt minder rennen-racen-presteren, meer: er gewoon zijn. In de kasteeltuin een lange ochtend in de bloementuin grassprietjes te wieden met de hand. Of urenlang op de ladder fruitbomen snoeien, tak voor tak.

Een fijn vakantiemoment was die ene middag, toen ik een uurtje in mijn eentje bij het bergbeekje vlakbij de camping zat. Tekenboekje mee en een eenvoudig klavertje natekenen. Het is bijzonder om te ervaren wat ongedwongen tekenen, zonder prestatiedrang, met je doet. Al tijdens het tekenen, is het alsof de plant zich meer laat zien. Het roze wordt dieper, het groen krijgt meer nuances. Het is of de natuur, in de vorm van planten, bomen of dieren, af en toe zachtjes met me fluistert.

Ook na zo’n rustig natuurmoment blijf ik een diepere connectie voelen. Tijdens de wandelingen in de middagen na de tekening zie ik overal klavertjes. Net een beetje meer helder dan voorheen. Ook andere planten laten zich duidelijker zien. Zo’n uurtje niksen in de natuur is niet niks. Het verdiept mijn band met de natuur. Zonder dat ik er iets voor hoef te doen. Juist omdat ik niets doe; geen snelle actie maar langzaam en diep observeren.

Zo’n uurtje niksen in de natuur is niet niks

Het is een mooie les, ook voor je werk. Hoe wil je je verbinden met je werk, met de mensen om je heen? Doe je dat met inspanning en actie? Dan is het goed om dat af te wisselen met ontspanning, met bewust niks doen. Ga eens naast een collega of klant zitten tijdens de lunch, en heb het niet over je actielijst. Of ga tijdens een vergadering  rustig observeren en luisteren, zonder direct met een discussie mee te doen.

Doe eens bewust niks.  Observeer daarna wat dat niks-doen voor resultaat heeft. Hoe verandert jouw band met je collega’s, klanten en werk? Niet door hard te werken, maar met zacht werken en niks-doen.